|
|
100km
dei forti |
|
109
km, 2635 hoogtemeters, 92% off-road plezier
verslaggeving door Guido Vandroemme
|
|
|
|
|
|
Disclaimer |
|
Al de verslagen
die op deze website staan, zijn eigendom van
hun respectievelijke schrijvers. Dus niets
mag gekopieerd worden zonder hun toestemming.
|
|
|
|
|
|
|
 |
100
km dei forti (109 km, 2635 hm, 92% off-road) door Guido Vandroemme |
Trentino, een autonome provincie in de Dolomieten in Noord-Italië,
maakte tot 1918 nog deel uit van Oostenrijk-Hongarije. In
deze regio werd tijdens WO1 vier jaar lang een wrede oorlog
uitgevochten langs een front dat over de kammen van de zuidelijke
uitlopers van de Alpen liep, meer dan 400 km lang. Er werden
tientallen forten gebouwd op strategische rotspunten, en een
honderden kilometers lang netwerk van loopgraven en paden
om die te bevoorraden. Bij het einde van de oorlog moest Oostenrijk
Zuid-Tirol en Trentino afstaan aan Italië. Vandaar dat
men in deze streek naast het Italiaans nog steeds vlot Duits
spreekt. Vergane forten, tunnels en galerijen blijven als
stille littekens getuigen van deze bloedige oorlog. Bij het
aanleggen van de vele kilometers mountainbike paden in Trentino
maakte men dankbaar gebruik van de bestaande militaire paden
en dit historisch patrimonium. Zo zijn er de ‘Sentiero
della Pace’ – het Pad van de Vrede – dat
over de volledige lengte van de vroegere frontlinie loopt,
en toegankelijk is voor wandelaars en mountainbikers, de Fortezza
Bike Tour, en de 100 km dei Forti.
Deze
laatste is een route die uitsluitend voor mountainbikers ingericht
werd, en in het oude frontgebied
ten zuiden van het Caldonazzo- en Levico-meer, tussen Folgaria,
Lavarone en Luserna drie lussen maakt, die samen een goede
100 km in beslag nemen.
De tocht is bewegwijzerd, en er is ook een kaartje beschikbaar
waarop het parcours aangegeven staat. De bewegwijzering is
echter aan een update toe, want verschillende van de slechts
20 cm hoge paaltjes zijn nog nauwelijks zichtbaar in de vegetatie.
|
|
Eerste lus: Percorso Atopiano
di Luserna |
Voor deze eerste rit vertrok ik vanop de camping aan het Levico
meer .
De kaart toonde een stukje van zo’n 8 km om op het parcours
van de 100 km dei Forti te komen, een makkie dacht ik. Maar
het ging wel om een klim
van evenveel kilometer vanuit het dal (450m) naar Monterevero
(1290m), die mij een uur hard labeur kostte. |
Aan Monterovero verloor ik flink wat tijd om het parcours
van de 100 km dei Forti te vinden: ik wist namelijk niet hoe
de bewegwijzering eruit zag, en dat stond niet aangegeven op
het kaartje van de tocht, dat in de meeste toerismekantoren
in de streek gratis te verkrijgen is. Maar éénmaal
ik de kleine paaltjes met het embleem van de tocht ontdekt had
ging het vlugger. Meteen werd ik off-road de bossen ingestuurd: |
.jpg) |
En het pad blééf maar klimmen, tot aan de Passo
di Vezzena (1400m). Ondertussen had ik wel al een ommetje gemaakt
naar de ruïne van het fort
van Bossa Verle .
Het parcours dat ik volgde liep blijkbaar voor grote delen samen
met het Pad van de Vrede én de Fortezza Bike Tour. |
Het Oostenrijks-Italiaans militair kerkhofje met naamloze kruisjes
was de tweede getuige van de voorbije oorlog, in dit overigens prachtige
berglandschap. Wegens het herhaaldelijk zoeken naar de bewegwijzering
en enkele keren verkeerd rijden, kon ik niet het volledige traject
rijden dat ik voor die dag gepland had. In de hitte van de middag
kwam ik terug op de camping met iets meer dan 50 km in de benen.
Pech van de dag: klein tandwiel vooraan versleten, waardoor ik die
niet meer kon gebruiken. Alles moest dus op het middentandwiel gebeuren,
en dat was vaak hard ‘stoempen’. Een fietsboer in Levico
voerde de herstelling uit, maar verving in zijn ijver ook nog de
SRAM cassette achteraan door een XT model, alhoewel de SRAM 9.0
slechts een week oud was. Als ik ‘m goed begrepen heb had
ie dat gedaan omdat hij vond dat een SRAM cassette niet paste bij
een XT aandrijfgroep (?).
|
Tweede lus: Percorso Altopiano
di Lavarone |
Om op dit circuit te komen moest ik weer de obligate klim
van het Levico meer naar Monterovero afleggen. Maar nu leek
de klim minder zwaar: wellicht omdat ik wist wat er kwam. Boven
gekomen hoefde ik niet meer te zoeken naar het traject, ik wist
precies waar ik moest zijn. Even voorbij Monterovere dook het
pad de bossen in .
|
Het viel al gauw op: het ging er vandaag veel technischer
aan toe. Niet zelden liep het pad over erg ruwe singletracks,
en was het laveren tussen grote stenen. Het was nog vroeg op
de morgen en in de schaduw van de bossen nog behoorlijk fris.
Het is moeilijk voor te stellen dat in deze vredige, stille
bossen zo’n bloedige oorlog heeft gewoed, en dat over
de paden waar ik nu over fietste, eerlang soldaten marcheerden. |
.jpg)
laveren tussen grote stenen |
.jpg)
ruwe singletracks |
.jpg)
vredige stille bossen |
.jpg) |
Een beetje verrassend kwam ik plots vanuit het bos vlak voor
het fort ‘Belvedere Geschwendt’. Dit is één
van de weinige intact gebleven forten, en er is een museum over
de oorlog in ondergebracht. Mij interesseerde vooral het terrasje
met een prachtig uitzicht over het dal, waar ik op m’n
gemak een reep en een banaan verorberde. Het was tenslotte toch
vakantie… |
Vanaf daar reed ik weer in de volle zon, maar nog steeds waren
de paden erg ruw. Opeens realiseerde ik mij dat het parcours
dat ik vandaag volgde gelijk liep met het ‘Sentieri della
Pace’ én de ‘Fortezza Bike Tour’. Dat
was dan ook weer mooi meegenomen. In het dorpje Carbonare was
het even opletten geblazen om niet op het circuit van Folgaria
te komen, maar dat viel best mee: in Levico had ik een Kompass
kaart gevonden (1/25.000) waaropde 100 km dei Forti perfect
staat gemarkeerd, heel wat beter dan het weinig gedetailleerde
kaartje van de route zelf. |
 |
.jpg) |
Even na Carbonare, wanneer ik op een kruispunt toch even stond
te twijfelen over het juiste pad, werd ik ingehaald door twee
Italiaanse bikers: vriend en vriendin. De man kende slechts
een heel klein beetje Engels, maar maar wees een pad aan en
maakte duidelijk: ‘No signal, right way’. Ik begreep
uit zijn traag uitgesproken Italiaans dat hij de route kende
en mij uitnodigde om met hen samen te fietsen. Nou, dat hoefde
ie geen twee keer te vragen. Deze gids was zeer welkom, want
het traject slingerde zich weer door de bossen, waarbij de juiste
richting vaak onduidelijk was. Tegelijk bleek ook waarom dit
circuit het kortste van de drie is: het technisch niveau lag
hoog, zowel in de hellingen als in de afdalingen. Daardoor was
het toch al ruim na de middag toen we in Monterovero aankwamen,
waar ik afscheid nam van de vriendelijke Italiaanse bikers,
en de afdaling naar Levico aanvatte. Het was een mooie rit geweest. |
.jpg) |
Pech van de dag: iets meer dan halverwege begaf mijn achterband
het met een luide knal: een scheur van bijna een centimeter in de
buiten- én binnenband. Gelukkig heb ik met vezels verstevigde
tape mee, waarmee de buitenband aan de binnenkant vertevigd werd.
Dit was slechts een oplapmiddel, het werden hoe dan ook de laatste
kilometers voor deze Michelin Jet S. Jammer, het was een goede band.
Maar op de camping had ik gelukkig nog een spiksplinternieuwe Michelin
Comp S Light in reserve. Niet getreurd dus.
|
Derde lus: Percorso Altopiano
di Folgaria |
Voor deze derde en langste lus maakte ik de verplaatsing van
de camping naar het traject met de auto. Het was even langs
de vele kronkele wegen op de hoogvlakte, maar toch stond ik
al om 8 uur op de parking van de Passo
del Sommo (1340m). Starten vanop deze Passo maakte mij een
beetje ongerust: dat zou wellicht op het einde van de rit een
fikse klim worden om hier terug te komen. Wat bleek: het traject
begon al meteen met een klim van 6 km via een grindweg (ex militaire
weg) (1)
door de bossen naar de Passo Coe (1600m, wordt in de Giro ook
langs de weg beklommen). De lange klimmen staan hier netjes
aangegeven op een bord met de gegevens (2)
omtrent hoogtemeters, stijgingspercentage e.d. erbij! Ondertussen
was ik al gepasseerd aan de ruïne van het Fort
Sommo Alto. Daarna kwam een langzame, vele kilometers lange
afdaling naar en door een dal van een adembenemde pracht. Tijdens
dit stuk ben ik herhaaldelijk gestopt om te genieten van het
landschap (3)
en om foto’s te nemen. Eventjes moest ik wachten voor
een koewachter (4) die
met z’n kudde (en het bijhorende geklingel van de koebellen)
het pad overstak, maar ik vond het een prachtzicht. Verschillende
keren moest ik ook over afsluitingen (5)
klauteren, maar dat maakte de tocht juist nog avontuurlijker. |
.jpg)
(1) grindweg (ex militaire weg) |
.jpg)
(2) bord met gegevens |
.jpg)
(3) het landschap |
.jpg)
(4) koewachter |
.jpg)
(5) afsluitingen |
Op
de plaats waar het traject een bocht maakte om terug te keren
richting Folgaria, liep het pad langs indrukwekkende rotsformaties,
die echter door een opkomende mist wat aan het zicht werden
ontrokken.
Even later liep het pad door een galerij in de rotswand. Vanaf
hier begon ook de onvermijdelijke klim uit het dal naar de ‘Valcella
Valbona’. Het bord met de gegevens over deze klim waarschuwde
me: 9,5 km klimmen met stukken van 12% erin. |
.jpg) |
Net op dat moment werd ik bijgehaald door een andere eenzame
biker, die Enrico uit Padova bleek te zijn, die enkel Italiaans
sprak. Nu bleek dat mijn spoedcursus Italiaans toch wat betekende,
want we konden een ‘conversatie’ voeren. Samen reden
we de klim, meestal naast elkaar, maar soms, bij de lastige
stukken ,
ook netjes achter elkaar. Nadat we ook nog via enkele korte,
maar erg technische klimmetjes over de Malgo di Campoluzzo waren
gereden kwamen in de uitgestrekte grasvlakte van de pas Costa
d’Agra terecht (1810m), het hoogste punt van het volledige
traject van de 100 km dei Forti.
Hierna ging het weer met een flinke vaart via een kronkelende
grindweg en enkele singletracks door de bossen naar beneden.
We naderden het einde van het traject dat ik wilde rijden, en
toen ik dat tijdens een blik op de kaart liet weten aan Enrico,
reageerde hij met een woordenvloed in het Italiaans. Uiteindelijk
snapte ik wat ie wilde zeggen: ik wilde via de weg ‘over’
de berg rijden, hij kende een pad ‘rond’ de berg,
dat mij veel sneller (ondanks enkele kilometer meer) terug bij
de auto zou brengen. En het pad dat hij kende was bovendien
‘veel mooier’. Ik reed met hem mee, en had er geen
spijt van: we reden nog een prachtig stukje, waardoor ik uiteindelijk
slechts 3 km bergop over de weg hoefde te fietsen om terug op
de parking te komen waar de auto stond.
Deze laatste lus is zonder twijfel de mooiste van de drie qua
landschap. De hellingen en afdalingen zijn lang maar niet echt
steil, zodat er meestal ‘vlot’ kan gefietst worden.
De technische stukken zijn mits wat MTB ervaring toch nog ‘fietsbaar’.
|
.jpg)
uitgestrekte grasvlakte van de pas Costa d’Agra
.jpg)
grindweg
|
Deze 100 km dei Forti (http://www.dolomiti.it/ita/itinerari/mtb/forti.htm)
is een echte aanrader voor wie in de streek op vakantie is, of aan
de jaarlijkse wedstrijd (80 km) op dit parcours wil deelnemen. (http://www.rampitour.com).
Guido Vandroemme
|